جدايي به سبك فرانسوي
لوموند: عده‌اي از همان اول تكليف‌شان را مشخص كردند و شب‌ها ديگر كنار هم نمي‌خوابند اما خب يك عده هم هنوز با هم در تختي مي‌خوابند كه يادگار دوران ازدواج‌شان است هر چند تابلو است هيچ علاقه‌اي به بودن در كنار هم ندارند چه برسد به آنكه تخت‌شان هم مشترك باشد. در شرايطي كه آمار طلاق در فرانسه سير صعودي دارد عده‌اي از زوج‌هاي مطلقه به دليل اوضاع بد اقتصادي و قيمت بالاي خانه ترجيح مي‌دهند حداقل به طور موقت هم كه شده كماكان زير يك سقف زندگي كنند. البته آنهايي كه تحمل ديدن ريخت معشوقه سابق‌شان را ندارند كاري به‌گران بودن هزينه طلاق ندارند اما از آنجايي كه به بهتر شدن اوضاع اقتصادي فرانسه اميدي نيست ممكن است تعداد زوج‌هاي مطلقه‌اي كه كماكان با هم زندگي مي‌كنند بيشتر از قبل شود. خيلي‌ها ترجيح مي‌دهند كسي از مدل جديد زندگي‌شان بويي نبرد اما به نظر مي‌رسد كه اين سبك زندگي اصليتي آمريكايي دارد. در آمريكا به اين كار زندگي جداگانه در كنار يكديگر مي‌گويند كه بيشتر دامن قشر فقير جامعه را مي‌گيرد. كلود مارتين مسوول سازمان تحقيقات علمي فرانسه مي‌گويد: «در مناطق فقيرنشين نداشتن پول كافي باعث شده كه چنين سبك زندگي شكل بگيرد. زوج‌هاي مطلقه مجبورند كنار هم باشند چون در غيراين‌صورت وضعيت‌شان بدتر خواهد شد و حتي امكان دارد كه بقيه عمرشان را بدون داشتن سرپناهي سپري كنند. اين راه از طرفي باعث جلوگيري از هزينه‌هاي اضافي مي‌شود و از طرف ديگر ارتباط بين والدين و فرزندان‌شان را حفظ مي‌كنند.» 10درصد خانواده‌هاي فقير آمريكايي چنين وضعيتي دارند كه با توجه به اوضاع بد اقتصادي بايد انتظار افزايش اين آمار را داشت.
طلاق گران
در فرانسه، به جاي آنكه خانواده‌هاي فقير درگير چنين وضعيتي باشند، قشر متوسط جامعه نگران هزينه‌هاي طلاق است. آن‌طور كه مارتين مي‌گويد براي بسياري از زوج‌هاي مطلقه فرانسوي، زندگي مجردي اصلا به صرفه نيست. آنها چون نمي‌توانند خانه جديدي پيدا كنند يا دوست ندارند پس‌اندازشان را به راحتي از دست دهند ترجيح مي‌دهند كماكان با هم زندگي كنند. كار هر روز بنويت دليساله – كه در پاريس دفتر اسناد رسمي دارد – صحبت با زوج‌هاي مطلقه‌اي است كه از هزينه‌هاي جدايي مي‌نالند: «چند روز قبل با زوجي صحبت مي‌كردم كه فشار اقتصادي زندگي‌شان را تحت‌تاثير قرار داده بود. آنها به دنبال طلاق بودند اما وقتي از هزينه‌هاي مربوط به آن باخبر شدند تصميم گرفتند كه دوباره روي اين قضيه فكر كنند.» از وقتي كه زوج‌هاي مطلقه مجبور شدند ماليات بيشتري پرداخت كنند آنها ديگر دنبال تصميمات احساسي نمي‌روند و تصميم مي‌گيرند بيشتر به خودشان و طرف‌شان وقت دهند.
تاثير قيمت ملك بر طلاق
آن‌طور كه سيلوي كادول جامعه‌شناس مي‌گويد قيمت بالاي خانه در فرانسه دليل پيچيده شدن پروسه طلاق را به خوبي نشان مي‌دهد: «وقتي پاي بچه‌ها هم به داستان طلاق باز شود والدين آنها نياز به پيدا كردن دو خانه نزديك به هم دارند تا زندگي بچه‌ها از هم نپاشد. حالا تصور كنيد كه وضع مالي اين زوج هم خوب نيست. پس طبيعي است كه آنها به راحتي سراغ جدايي از يكديگر نروند.» برنارد كادو كه در آژانس املاك كار مي‌كند اين‌روزها اصلا از كارش راضي نيست چراكه فروختن خانه نسبت به گذشته كار بسيار سختي شده و حداقل سه ماه طول مي‌كشد تا او بتواند براي خانه‌هايش مشتري پيدا كند. اگرچه مشكلات اقتصادي پروسه طلاق گرفتن را سخت‌تر از قبل كرده اما اين دليل نمي‌شود كه ملت تحت هر شرايطي همديگر را كنترل كنند و آمار طلاق سير صعودي خود را حفظ كرده. آنهايي كه باوجود طلاق باز هم زير يك سقف زندگي مي‌كنند هم مي‌خواهند هواي بچه‌هايشان را داشته باشند هم اينكه اميدوارند دوباره روزي برسد كه بين‌شان صلح برقرار شود. آنها مجبورند بودن كنار هم را تحمل كنند چون در آن‌صورت ديگر جايي براي زندگي نخواهند داشت.
برگرفته: شرق مورخ ۲۳/۰۳/۹۱ شماره ۱۵۵۱